Posiłki w ciągu dnia

W XX wieku znacząco zmieniły się nawyki żywieniowe Hiszpanów. Chociaż czynniki takie jak wiek, płeć, pozycja społeczna itp., mogą w pewnym stopniu wpływać na sposób odżywiania się, to jednak we współczesnej hiszpańskiej diecie wyróżnia się trzy podstawowe posiłki. Śniadanie z pewnością nie jest najbardziej obfitym posiłkiem w ciągu dnia i zwykle składa się po prostu z kawy z mlekiem (ewentualnie herbaty lub soku) oraz słodkiej bułki typu magdalena lub tostów. Śniadanie tradycyjnie spożywa się między 8 a 9 rano. Z kolei obiad jest głównym posiłkiem, który podaje się między 14 a 15. Kolacja w większości przypadków rozpoczyna się między 21 a 22. Posiłki weekendowe charakteryzują się długą przerwą po deserze przeznaczoną na tradycyjne „café, copa y puro”, czyli na kawę, kieliszek wina oraz cygaro. W wielu restauracjach serwuje się tak zwane danie dnia lub plato combinado (danie składające się z wielu komponentów i podane na jednym talerzu).

Przekąski

Zwyczajem kuchni śródziemnomorskiej jest podawanie do napojów niewielkich przekąsek zwanych w Hiszpanii tapas. W niektórych regionach na północy kraju, takich jak Kantabria, La Rioja, Kraj Basków i Nawarra, przekąski nazywa się pinchos lub pintxos, czyli w dosłownym tłumaczeniu kolce (nazwa odnosi się do wbitych w przekąski wykałaczek). W tych regionach przyjęło się sprzedawać przekąski na sztuki, zwykle wszystkie w tej samej cenie. W innych częściach Hiszpanii, a zwłaszcza we wschodniej Andaluzji, tapas serwuje się jako bezpłatny dodatek do każdego napoju. Zwyczaj jedzenia przekąsek w hiszpańskich barach na ogół odbywa się w godzinach popołudniowych lub wieczornych.

Kuchnia w poszczególnych regionach Hiszpanii

Istnieje wiele różnych opinii na temat klasyfikacji kuchni regionalnych w Hiszpanii. Są autorzy, dla których podstawowe kryterium podziału stanowią składniki dominujące w danej części kraju. Kierując się tą zasadą Enrique Sordo definiuje siedem regionów kulinarnych w książce zatytułowanej Arte español de la cocina, natomiast Luis Antonio de Vega wyodrębnia pięć regionów charakteryzujących hiszpańską kuchnię w przewodniku znanym pod nazwą Guía gastronómica de España. Z kolei Néstor Luján i Juan Perucho stworzyli jedną wspólną klasyfikację w książce pod tytułem Libro de la cocina española. We współczesnych książka opisujących hiszpańską gastronomię stosuje się klasyfikację polityczną, czyli podział kuchni regionalnych według siedemnastu wspólnot autonomicznych (wraz z dwoma miastami autonomicznymi).

Zwyczaje

Na terenie Hiszpanii istnieje wiele zwyczajów kulinarnych. Dawniej różnice regionalne były bardzo widoczne, natomiast współcześnie Hiszpanie posiadają jednolite zasady dotyczące żywienia. Przyjęło się, że śniadanie jest lekkie, a obiad to posiłek, który dostarcza najwięcej energii w ciągu dnia. Kolację spożywa się o zmierzchu i na ogół zdecydowanie później niż w innych krajach europejskich. Dzieci i osoby starsze jedzą zwykle dodatkowy posiłek między obiadem a kolacją, zwany popularnie podwieczorkiem.
Należy podkreślić, że obecnie hiszpańskie zwyczaje kulinarne bardzo się zmieniły, czego odzwierciedleniem są wyniki ankiety przeprowadzonej na zlecenie Ministerstwa Rolnictwa, Żywności i Środowiska Naturalnego, które pokazują, że Hiszpanie większość posiłków spożywają poza domem, to znaczy, w barach, restauracjach i sieciach fast food.