Pod koniec XIX wieku pojawiło się wielu pisarzy i badaczy sztuki kulinarnej, których wspólnym celem było rozsławienie i odzyskanie prestiżu kuchni hiszpańskiej. Jednym z pierwszych był Mariano Pardo de Figueroa (znany jako Doctor Thebussem) oraz jego współpracownik José Castro y Serrano (przydomek Cocinero de S.M.). Obaj byli obrońcami tradycyjnych korzeni kulinarnych, dlatego zaczęli mówić o kuchni hiszpańskiej jako o spójnej całości, a nie oddzielnych elementach. Już na początku XX wieku, inni znani autorzy, jak Dionisio Pérez Gutiérrez (znany jako Doctor Post-Thebussem) y Teodoro Bardají Mas, stawali w obronie hiszpańskiego nazewnictwa potraw, aby wyprzeć francuskie wpływy z poprzednich stuleci. Ich badania uratowały od zapomnienia wiele potraw, które wywodziły się z Hiszpanii, ale figurowały pod francuskimi nazwami. Wspomniani autorzy wpłynęli w pewnym stopniu na świadomość nowego pokolenia pisarzy kulinarnych, którzy zaczęli konsultować swoje przepisy z doświadczonymi kucharzami, jak to miało miejsce w przypadku Angela Muro i jego dzieła Practicón. Część z nich, jak na przykład Ignacio Doménech, ściśle współpracowała przy tworzeniu artykułów prasowych poświęconych hiszpańskiej gastronomii.
Hiszpańska kuchnia w XX wieku przeżyła kryzys bezpośrednio związany z wojną domową, jednak w kolejnych latach nastąpił rozkwit sztuki kulinarnej, do którego niewątpliwie przyczynił się rozwój środków masowego przekazu, pojawienie się nowego pokolenia kucharzy o światowej renomie oraz wielu poczytnych pisarzy kulinarnych. Współczesna kuchnia hiszpańska obejmuje nowe koncepcje i staje się co raz bardziej międzynarodowa za sprawą milionów turystów odwiedzających każdego roku Hiszpanię oraz otwieranych na całym świecie restauracji oferujących hiszpańskie potrawy.
W tradycyjnej kuchni hiszpańskiej często zdarza się, że jeden konkretny składnik jest bardziej znany niż cała potrawa lub sposób jej przygotowania. Z tego względu przyjęło się chwalić na przykład rybę z określonego wybrzeża, szynkę z pewnego miasta czy groszek z danej wioski, itp. To powoduje, że wiele dań i metod przyrządzania posiłków zawiera w swojej nazwie miejscowość, z której pochodzą składniki najwyższej jakości. Dzięki różnorodności hiszpańskiego klimatu możliwa jest uprawa wielu zbóż, warzyw i owoców, które znajdują swoje zastosowanie w kuchniach regionalnych na terenie całego kraju.
